ROD RADIOWO-FOSA II
w Warszawie
Historia Rodzinnego Ogrodu Działkowego „Radiowo-Fosa II” sięga 1980 roku, który uznaje się za rok założenia Ogrodu.
Inicjatywa powołania Ogrodu Działkowego wyszła od dowódcy Warszawskiego Okręgu Wojskowego gen. dyw. Włodzimierza Oliwy, który zlecił ówczesnemu Wojskowemu Rejonowemu Zarządowi Kwaterunkowo-Budowlanemu (WRZKB) Warszawa rozpoznanie terenu i przedłożenie stosownej propozycji lokalizacyjnej.
Pod działki wybrano obrzeża placu ćwiczeń Woskowej Akademii Technicznej (WAT) po północnej stronie toru kolejowego, bocznicy do Huty Warszawa, który dzielił plac ćwiczeń na dwie połowy.
WRZKB Warszawa przejęło funkcje inwestora oraz zobowiązane zostało do załatwienia niezbędnych formalności z władzami terenowymi. Początkowo dokonano wstępnego oczyszczenia terenu z łóz i krzaków.
Komisja socjalno-bytowa Sztabu Warszawskiego Okręgu Wojskowego (WOW) w tym czasie ogłosiła nabór kandydatów na działkowców. Zgodnie z poleceniem dowódcy WOW część działek wydzielono dla oficerów i pracowników cywilnych instytucji wojskowych garnizonu warszawskiego.
Rozpoczął się pierwszy etap uruchamiania działek - m.in. oczyszczanie terenu, podział na poszczególne działki i zmobilizowanie przyszłych działkowiczów do prac społecznych na rzecz Ogrodu Działkowego.
Ogród nasz powstał przy już istniejącym ogrodzie, oddzielony od placu ćwiczeń WAT torem kolejowym. Początkowo był to kompleks jednolity. Jednakże w wyniku nieporozumień z Dyrekcją Lasów Państwowych, część terenu już przygotowaną do zagospodarowania (oczyszczoną z drzew i krzewów) trzeba było opuścić. Dla pozbawionych działek osób, WRZKB wygospodarowało teren po drugiej stronie starego ogrodu działkowego (w pobliżu drogi). Tym sposobem powstał ogród dwuczęściowy, składający się z rejonów nieco oddalonych od siebie. Nazwano je rejonami Nr 1 i Nr 2.
W rejonie Nr 2 został także w okresie późniejszym zlokalizowany budynek administracyjny (pierwotnie planowano go w rejonie Nr 1, na skraju lasu) wraz z hydrofornią i dwoma studniami głębinowymi. Jedna z nich stanowi główne źródło zaopatrzenia w wodę, druga zaś jako rezerwowa o lepszym stanie wody.
Pierwsze zebranie kandydatów na działkowców odbyło się 27 listopada 1980 roku. Zebranie to można uznać jako założycielskie.
Na zebraniu tym przeprowadzono losowanie działek i powołano Komitet Założycielski naszego Ogrodu Działkowego, którego członkowie w dniu 30 listopada 1980 roku dokonali rekonesansu terenu, celem którego było zapoznanie się z zakresem prac, które trzeba było wykonać, by wspólnie z WRZKB przygotować teren do zagospodarowania jako Ogród Działkowy.
Od tego czasu organizowano prace porządkowe na terenie przyszłego Ogrodu Działkowego. Każdy z działkowiczów prowadził prace oczyszczające i rekultywację ziemi. Przy pomocy spychacza z 2 Brygady Saperów i wielu osób zaangażowanych w przygotowywanie terenu pod ogródki zasadnicza cześć terenu działek została wyrównana (zasypano okopy, rowy łączące, schrony, wyrwano część drzew).
Zasadniczym problemem był dojazd do działek. Początkowo korzystano z drogi przechodzącej przez teren starych działek. Powodowało to wiele zadrażnień, zamykanie bram, interwencji działkowiczów, itp. Należało zbudować własny dojazd do działek. Jedyną możliwością było zbudowanie drogi przy płocie jednostki, na bagnie. Drogę wytyczono w czynie społecznym, następnie zdobyto materiały i sprzęt do jej utwardzenia.
Po wielu interwencjach u dowódcy WOW, WRZKB przy pomocy powołanych przez Sztab WOW żołnierzy rezerwy przystąpiło do ogrodzenia zewnętrznego terenu Ogrodu.
Podstawę formalno - prawną do rozpoczęcia działania władz Ogrodu stanowiły następujące dokumenty:
- ustawa z dnia 6 maja 1981 roku o pracowniczych ogrodach działkowych,
- porozumienie pomiędzy Ministerstwem Obrony Narodowej, a Krajową Radą
Polskiego Związku Działkowców zawarte w dniu 28 września 1981 roku,
- zarządzenie Ministra Obrony Narodowej Nr 22/MOM z dnia 9 kwietnia 1982
roku w sprawie ogrodów działkowych,
- statut PZD,
- regulamin PZD,
- uchwały bieżące Krajowej Rady PZD i Wojewódzkiego Zarządu oraz uchwały
walnych zebrań Ogrodu.
Od wiosny 1981 roku na teren Ogrodu weszła ekipa pomiarowa, która ostatecznie wytyczyła przebieg dróg wewnątrz Ogrodu i podział działek, utrzymując w przybliżeniu prowizoryczny plan ich podziału. Do połowy 1981 roku trwało grodzenie zewnętrzne terenu Ogrodu.
Pierwsze walne zebranie sprawozdawcze działkowców odbyło się 17 czerwca 1981 roku. Dokonano na nim oceny pracy wykonanej przez Komitet Organizacyjny, inwestora i działkowców. Ocena ta wypadła dla wszystkich zadawalająco. Na zebraniu tym wytyczono zadania do dalszej realizacji. Do nich można zaliczyć m.in. dokonanie wyboru władz statutowych Ogrodu, prowadzenie intensywnych prac przy zagospodarowaniu przydzielonych działek, budowa altan, nawożenie ziemi uprawnej, grodzenie działek oraz dalsze porządkowanie terenu Ogrodu i budowa „Domu Działkowca” wraz z hydrofornią oraz doprowadzenie wody do działek. Wyrażono również podziękowania i skierowano słowa uznania dla wszystkich osób zaangażowanych w tworzenie nowego Ogrodu
Na zebraniu tym wybrano także pierwsze władze Ogrodu Działkowego „Radiowo Fosa II”: Zarząd Ogrodu, Komisję Rewizyjną i Komisję Rozjemczą.
Jednocześnie Zebranie przyjęło nazwę ogrodu: „Radiowo Fosa II”.
W dniu 12 maja 1981 roku przedstawiciel upoważniony przez prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy wydał decyzję Nr RLż VII.7013/II/14/81 o przeznaczeniu terenu (w dwóch kompleksach) o powierzchni 5,12 ha położonego w Warszawie przy ul. Radiowej i oznaczonego literami A B C D E F G H I J A oraz K L M N O P R S T U W Z K pod pracownicze ogródki działkowe oraz teren o powierzchni 0,24 ha oznaczony literami O O O P pod parking. W uzasadnieniu tej decyzji napisano między innymi „Przedmiotowy teren stanowi typowy nieużytek klasy VIRz, na którym występują liczne doły, leje i rowy”. Decyzja o której mowa wyżej jest następstwem decyzji wydanej z dnia 31 grudnia 1997 roku Nr 357/77 przeznaczającej teren 17,5 ha położony przy ul. Radiowej na ogródki działkowe.
Decyzją nr VII 7013/II/13/81 z dnia 12 maja 1981 roku uszczuplono o 0.29 ha teren Ogrodu w rejonie Nr 1; uznano, że teren ten należy do lasów komunalnych. Natomiast w wyniku podjętych starań ze strony WRZKB Warszawa Urząd Dzielnicowy Warszawa-Wola swoją decyzją Nr I II 8224a/2/162/77/83/MB z dnia 15 lutego 1983 roku przekazał w użytkowanie MON sporny teren 0,29 ha pod ogród pracowniczy.
Z kolei na podstawie Decyzji Nr 25/82 z dnia 24 lutego 1982 roku wydanej przez Urząd Miasta Stołecznego Warszawy Wydział Urbanistyki i Architektury w Warszawie (nr pisma UA-AR-884/81), został zatwierdzony plan realizacji ogródków działkowych MON przy ul. Radiowej.
Na podstawie powyższych decyzji można było przystąpić do formalnej organizacji Ogrodu Działkowego.
W 1982 roku kontynuowano działania zmierzające do dalszej rozbudowy i porządkowania Ogrodu, działek i dróg dojazdowych. Każdy działkowicz został zobowiązany do opracowania i przedstawienia Zarządowi planu zagospodarowania działki. Działkowicze dokonali wielu nasadzeń drzew owocowych i krzewów.
W czerwcu 1982 roku przystąpiono do budowy hydroforni.
Po rejestracji Ogrodu w Wojewódzkim Zarządzie Polskiego Związku Działkowców (PZD) można było podjąć starania o założenie dla Ogrodu konta w banku. Pierwsze konto zostało otwarte w filii banku BGŻ na Mokotowie.
Wojewódzki Zarząd Polskiego Związku Działkowców zarejestrował nasz Ogród w dniu 27 kwietnia 1982 roku pod nazwą „Radiowo Fosa 2”.
Rejestracja była czasowa na okres 2 lat. Uznano, że po tym okresie nowy Ogród będzie w stanie dorównać poziomem zagospodarowania Ogrodowi sąsiedniemu (Fosa 1), w wyniku czego nastąpi połączenie w jeden organizm. Do dnia dzisiejszego (październik 2009 rok) do połączenia Ogrodów nie doszło.
Stałą rejestrację dokonaną przez Wojewódzki Zarząd PZD Ogród uzyskał 5 lipca 1990 roku pod numerem ewidencyjnym A-I-201-3831. Na terenie Ogrodu utworzono 131 działek.
Rok 1983 charakteryzował się realizacją inwestycji ogrodowych, takich jak: budynek administracyjny, dwie studnie głębinowe, sieć wodociągowa dla obydwu rejonów. W porozumieniu z dowódcą jednostki sąsiadującej przystąpiono także do budowy parkingu w rejonie Nr 1 i rejonie Nr 2. Powołano również zespół w sprawie doprowadzenia energii elektrycznej do naszego Ogrodu.
Ważnym wydarzeniem dla Ogrodu w 1983 roku było odzyskanie na rzecz Ogrodu 0,29 ha w rejonie Nr 1 zabrane przez leśników pod zalesienie. Na tym terenie urządzono 7 działek. Ogółem ilość działek powiększyła się do 138.
W 1984 roku wodę uzyskali działkowicze w rejonie Nr 2 i częściowo w rejonie Nr 1.
W dniu 9 października 1984 roku z inicjatywy nowowybranego Prezesa Zarządu naszych działek odbyło się spotkanie z udziałem kompetentnych przedstawicieli służb zaangażowanych w pracach na terenie Ogrodu. Uczestniczył w nim szef WRZKB i odpowiedzialni szefowie z tej instytucji oraz osoby funkcyjne z zarządu ogrodu (prezes i wiceprezesi). W trakcie tego spotkania ustalono wykonanie następujących prac:
- okratowanie wszystkich otworów okiennych w budynku administracyjnym i drzwi
wejściowych,
- powiększenie świetlicy poprzez zlikwidowanie ściany działowej,
- wykonanie mostku o konstrukcji betonowej w rejonie Nr 1,
- wykonanie ogrodzenia budynku administracyjnego siatką ocynkowaną,
- ogrodzenie parkingu siatką od strony torów kolejowych w rejonie Nr 1.
Wszystkie ustalone prace zostały zakończone wiosną 1985 roku.
W 1984 roku energicznie przystąpiono do zakończenia prac związanych z doprowadzeniem wody do wszystkich działek i w efekcie w pierwszej połowie 1985 roku woda popłynęła do wszystkich użytkowników.
Kolejnym problemem, którym trzeba było się zająć to kwestia elektryfikacji ogrodu. Wystąpiono w tej sprawie z pismem do Zastępcy Kwatermistrza WOW - Szefa Zakwaterowania i Budownictwa. Odpowiedź była odmowna, argumentowano, że przepisy tego rodzaju inwestycji nie przewidują. Po tej niekorzystnej odpowiedzi zwrócono się do Wojewódzkiego Zarządu Polskiego Związku Działkowców o częściowe dofinansowanie tego przedsięwzięcia. Również i z tej strony spotkaliśmy się z odmową z powodu braku środków finansowych.
Starania w tej materii były podejmowane przez cały 1985 rok i dalej kontynuowano je w 1986 roku.
W wyniku wielu zabiegów w dniu 21 czerwca 1987 roku została podpisana umowa pomiędzy Zarządem naszego Ogrodu, a Spółdzielnią Rzemieślniczą „Perfekt”, o podjęciu prac elektryfikacyjnych na terenie Ogrodu na koszt wojska. Wojsko zobowiązało się pokryć koszty związane z położeniem kabla zasilającego i instalacją lamp oświetleniowych wraz z puszkami rozdzielczymi. Działkowcy ponosili koszty doprowadzenia energii od puszek rozdzielczych do altan i za instalację wewnątrz altan.
Wiosną 1988 roku definitywnie zakończono prace instalacyjno-montażowe. I tak zakończony został etap zabiegów i starań o źródła światła na terenie Ogrodu bez ponoszenia pełnych kosztów tej poważnej inwestycji przez działkowców.
W 1985 roku wykonano tabliczki z z numerami działek, które nieodpłatnie przekazano działkowcom oraz nadano nazwy wszystkim alejkom i oznakowano je tabliczkami.
W okresie zimowym 1987/88 przeprowadzone zostały dokładne pomiary działek i terenu Ogrodu. Zadanie to było realizowane przez Pracownię Geodezyjno - Drogową Wojskowego Biura Studiów i Projektów Budowlanych w Warszawie przy ul. Mokotowskiej 35. Według tych pomiarów działki łącznie w rejonie Nr 1 i rejonie nr 2 obejmują 4,8836 ha, drogi 1,2145 ha, las 0,0892 ha (razem 6,1873 ha). Po dokonaniu tych czynności Biuro opracowało plan realizacyjny zagospodarowania Ogrodu z wykazem poszczególnych działek i ich powierzchni.
Wiosną 1989 roku uruchomiono punkt sprzedaży nasion, nawozów i niezbędnych narzędzi. Punkt ten rozpoczął swoją działalność w budynku administracyjnym. Przedsięwzięcie to stanowiło dużą pomoc dla działkowców.
W tym też roku z inicjatywy Zarządu przystąpiono do opracowania zasad użytkowania działek i obowiązków działkowców. Opracowanie to było pomyślane dla upowszechnienia zasad wśród działkowców zawartych w podstawowych dokumentach Związku, takich jak: Statut i Regulamin oraz naszych własnych wymagań wobec działkowców. Wynikało to również z faktu, ze dokumenty ogólnozwiązkowe były trudnodostępne, ich nakłady były dalece niewystarczające.
30 marca 1992 roku WAK-6 przy Jednostce Wojskowej Nr 2471 przekazał Zarządowi Ogrodu budynek działkowca wraz z hydrofornią. W 1994 roku w hydroforni zainstalowano licznik, za pomocą którego Zarząd mógł uzyskać informację o wielkościach zużywanej energii elektrycznej przez hydrofor. Zakupiono kosiarkę i dwa opryskiwacze, z urządzeń tych mogli korzystać działkowcy za niewielką, symboliczną opłatą.
W czerwcu 1995 roku niestety zamknięty został punkt sprzedaży nasion, nawozów i niezbędnych narzędzi.
W 1996 roku Zarząd naszego Ogrodu włączył się w proces prac przygotowawczych do przekazania przez władze wojskowe terenu Ogrodu Polskiemu Związkowi Działkowców. To nakładało obowiązek utrzymania nieomal bieżących kontaktów z władzami wojskowymi (WRZKB, Szefostwem Służby Zakwaterowania i Budownictwa WOW, Zarządem XVII Sztabu Generalnego WP) i Wojewódzkim Zarządem PZD. Należało zgromadzić niezbędną dokumentację lokalizacyjną Ogrodu, aby na wypadek potrzeby można było udokumentować pojawiające się wątpliwości.
W czerwcu 1996 roku na posiedzeniu Zarządu z udziałem prezesa sąsiedniego Ogrodu omówiono podział zadań między ogrodami w sprawie utrzymania porządku w rejonach przyległych do Ogrodów (drogi dojazdowe, parkingi i lasy). Przyjęto rozwiązanie, że w latach nieparzystych zajmować się tym będzie Ogród sąsiedni „Fosa I”, w parzystych nasz Ogród „Fosa II”.
Na wniosek Prezesa Zarządu naszego Ogrodu na Walnym Zebraniu członków Ogrodu w 1997 roku ustalono, że dzień 17 czerwca każdego roku będzie obchodzony jako dzień powstania ogródków działkowych RADIOWO FOSA II. W tym też roku po raz pierwszy zorganizowano Dzień Ogrodu zgodnie z uchwałą wiosennego zebrania ogólnego działkowców.
Dla upamiętnienia 100-nej rocznicy powstania ogrodów działkowych w Polsce, Zarząd naszego Ogrodu postanowil spotkać się 27 września 1997 roku ze wszystkimi wyróżnionymi z tej okazji, celem zaakcentowania naszych więzi z tą rocznicą i ideą która przyświeca Polskiemu Związkowi Działkowców.
Rys historyczny Ogrodu Działkowego „RADIOWO FOSA II” został opracowany (redakcja i skrót) na podstawie Kroniki Pracowniczego Ogrodu Działkowego „RADIOWO FOSA II” 1980-1997 sporządzonej przez płk mgr Kazimierza Rozbickiego (korektę do Kroniki… sporządził płk dypl. Romuald Szulewski).